KONSTANTIN KAPIDAĞLI

KONSTANTIN KAPIDAĞLI

Konstantin Kapıdağlı was an Ottoman Greek painter born in the 18th century. He was commissioned by Sultan Selim III to do engravings of Ottoman sultans. However, following Selim III's deposition in 1807, the commission was cancelled.

The project resumed with John Young, who published his Series of Portraits of the Emperors of Turkey in 1815 under the reign of Sultan Mahmud II.


Konstantin Kapıdağlı, III Selimin Bayram Töreni 1789 tuval üzerine yağlıboya, 152 X 206 cm

Konstantin Kapıdağlı 18 yüzyılda doğmuştur. Ancak nerede doğduğu ve nerede, nasıl hayata veda ettiği konusunda kayıt bulunmamıştır.Topkapı Sarayı Müzesi Kitaplığı'nda bulunan ve 18 yüzyılın son çeyreğine tarihlenebilen bir albümde, Konstantin imzası taşıyan iki resme rastlanır. Bu resimlerden biri genç bir delikanlıyı, diğeri de genç bir kadını tasvir eder. İşte bu resimlerin, Rum asıllı ressam Konstantin'in ilk eserleri olduğu sanılmaktadır. Daha sonra, burada da gördüğünüz Üçüncü Selim'in tablosunu yaptığı anlaşılmaktadır. (III. Selim'in hükümdarlığı 1789-1807 tarihleri arasındadır). Topkapı Sarayı'ndaki Resim Galerisi'nde bulunan bu büyük boyutlu yağlıboya eserde ressamın imzası olarak Konstantiniyye Kapıdağı imzası görülmektedir. Ayrıca, sol üstteki tuğranın altındaki tarih de 1803 (h. 1218) olarak okunmaktadır.

Padişah, portresini pek beğenir. Konstantin'e, I. Osman'dan kendisine gelene kadar tüm atalarının, yani padişahların portrelerini sipariş eder. Konstantin bu siparişi guvaş tekniği ile hazırladığı bu portreler bugün Topkapı Sarayı'ndadır.
III. Selim'in isteği üzerine, portreler gravürlenmek üzere Londra'ya gönderilir. Ne yazık ki III. Selim 1807'de tahttan indirilir ve bu nedenle de gravür siparişleri iptal edilir. Portreler daha sonra tahta geçen II. Mahmud'un emriyle 1815'te J. Young tarafından basılır. Gravürler için hazırlanan bakır levhalar ise Topkapı Sarayı'na iade edilmiştir.
Kapıdağlı Kostantin, Osmanlı padişah portreciliğine yenilik getirmiştir. Daha önceki portrelerde, padişahlar bir sedire oturmuş veya ender olarak at üstünde görünürdü. Bu seride ayakta duran padişahlar bir madalyon çerçeveye yerleştirilmiştir.
Avrupa tarzındaki yarım boy portreler 3/4 profılden gösterilmiştir. Portrelerin altında başka bir çerçeve içinde padişahların yaşamından sahnelere yer verilmiştir. Bu kalıp 19. yüzyıl padişah portrelerini yapanlara örnek teşkil etmiştir.
Kostantin'in, döneminde ün yapmış, başarılı bir portre ressamı olduğu anlaşılmaktadır. J. Young ondan "İstanbul'da yaşayan taşralı bir Rum ressam" diye söz eder ve sanatını çok över. Kökeni bakımından Kapıdağlı olduğu anlaşılan ressamın nerede yetiştiği, ustasının kimliği bilinmemektedir. Ancak portrelerindeki doğal yüz ifadeleri, başarılı fırça tekniği ve kullandığı yumuşak ışık, onun Batı resim tekniklerini iyi bildiğini gösterir.
Portrelerinde kıyafet ayrıntılarına büyük özen göstermesi, onun bu dönemde çok yaygın olan kıyafet albümlerini de resimlemiş olabileceğini düşündürür.

* biyografi için www.megarevma.net sitesinden faydalanılmıştır.