Zati Sungur

(alıntı)
( 10.3.1898 - 6.7.1984 )

Çağdaş Türk Sihirbazlık Sanatının Önderi
The Innovator of the Modern Art of Magic in Turkey
Le Précurseur de l'Illusionnisme Moderne en Turquie ......

Yaşam Öyküsü


10 Mart 1898 tarihinde Bursa'da doğan Zati Sungur'un sihirbazlık sanatına merakı
ilkokul yıllarında başlar; küçük sihirbazlık oyunları öğrenip okulda arkadaşlarına
sunar, ancak sonraki yıllarda, giriş sınavını birincilikle kazandığı deniz astsubay
okuluna başlayana kadar geçen sürede sihirbazlıkla pek ilgilenmez, orada ise tekrar
küçük manipülasyon oyunları yapmaya başlar. İstanbul'daki Deniz Gedikli Okulu'nun
Makine Bölümü'nde okurken, I. Dünya Savaşı sırasında 1916 yılında, denizaltı stajı
için Almanya'ya gönderilir.

Savaştan sonra Almanya'nın Türkiye ile bağlantısı kesilince orada kalır, önce ortopedi
atölyelerinde sonra da Köln'deki Humboldt makina fabrikasında çalışır, bu arada
sihirbazlığa olan ilgisi artmıştır, sürekli bu konuda kitaplar okumaya, başka sanatçıları
izlemeye ve gösteriler yapmaya başlar. Bir süre sonra profesyonel bir illüzyonist olarak
çalışmaya başlar, 1920'de Berlin WinterGarten'deki gösterisi ile büyük üne kavuşur.
Bir grup sanatçıyla birlikte turneye çıkar; Fransa, İtalya, İspanya, Kuzey Amerika ve
oradan da 1922 yılında Güney Amerika'ya gider. Orada kendi kadrosunu oluşturup, iki
saat süren gösterisi, yaklaşık 10-12 yardımcısı, iki kamyonu dolduran 10 ton malzemesi
ile Güney Amerika'nın değişik ülkelerinde, Şili, Paraguay, Brezilya ve Arjantin'de
sahneye çıkar. Önce Kont Sati Von Richmond sonra da Zati Bey adı ile büyük ün kazanır.
1924 yılından itibaren geliştirmeye başladığı "İnce Model Kız Kesme" oyununa son
şeklini 1930'da verir; bu, sihirbazlık sanatına dünya çapındaki bir katkısı olacaktır.

7 Mayıs 1936 tarihinde Türkiye'ye döner, ülkesindeki ilk gösterilerini Fransız
Tiyatrosunda (Ses Tiyatrosu) gerçekleştirir, ünü hemen yayılır, bir gece
****** ve maiyeti için de gösteri yapar; çok övgü alır, ayrıca ömür boyu belediye
rüsumu muafiyeti hakkıyla da ödüllendirilir.
Zati Sungur hem Anadolu'da, hem Doğu ve Orta Avrupa ülkelerinde, hem de Kıbrıs ve
Ortadoğu'da turnelere çıkar.
1938 yılında, sahnede asistanlığını yapan Necla Hanım'la evlenir, bu evlilikten iki
kız çocuk sahibi olur.
1966 yılında, Dormen Tiyatrosundaki gösterilerinin ardından aktif sahne yaşamına
son verir. Kurduğu Universal Sihirbazlık ve İllüzyon Hünerleri Stüdyosu'nda ürettiği
sihirbazlık araçlarını halkının kullanımına arz eder ve bu stüdyoyu da Doğu Avrupa
ve Ortadoğu'nun en büyük illüzyon imalat ve dağıtım merkezi haline getirir.
Stüdyosunun sihirbazlık araçlarını tanıtan zengin içerikli Sihirbazlık ve İllüzyon
Hünerleri Kataloğu'ndan başka Salon Oyun ve Eğlenceleri adında bir "yakın
sihirbazlık" kitabını da yayımlar.

1975 yılında, Avrupa'nın en saygın illüzyon kongrelerinden biri olan Karlovy Vary
İllüzyonistler Kongresi'nde (Çekoslovakya), geliştirmiş olduğu "Sihirli Zarlar"
oyununu sunar ve büyük ödüle hak kazanır.
1981 yılında da yine Karlovy Vary İllüzyonistler Kongresi'nde "Sihirbazlar Kralı"
ünvanına layık görülür.

Sanatı ve kişiliği ile Türk halkının çok sevip saydığı ve 6 Temmuz 1984 gecesinde
aramızdan ebediyen ayrılan Zati Sungur'un özel olarak yetiştirdiği bir talebesi olmamıştır.
Ya da bir başka deyişle tüm Türk illüzyonistleri onun talebesidirler..


Söz Üstadımızda: .."Bir çok dostlarım ve vatandaşlarım bana müteaddit defalar sanatımı
devretmek için neden bir genci yetiştirmediğimi sordular. Ben onlara ancak şimdi, düşüncemi
fiiliyata çevirdikten sonra cevap verebiliyorum. Bir tek genci yetiştirmek, eski Mısır'daki
büyücülerin sırlarını tek bir insana devretmelerinden başka bir değer taşıyamazdı. Geceli
gündüzlü çalışarak 50 senede tekamül ettirdiğim sanatımı halkıma devretmek istedim.
İstedim ki her yaştan, her meslekten herkes faydalanabilsin, hiç kimse bu zevkten mahrum
kalmasın; sonra onlar ellerindeki oyunları geliştirsinler, kendileri yenilerini bulsunlar ve
bu böyle sürüp gitsin. Bunun gerçekleştiğini gördüğüm anda kendimi yurduma karşı
borcumu ödemiş hissedeceğim.. Bu mesleğin tekamülü için bütün hayatım boyunca
çalışacağımı vatandaşlarımın bilmelerini isterim.." (1 Ekim 1965, Sihirbazlık ve İllüzyon
Hünerleri Kataloğu'nun önsözünden..)




.The innovator of the modern art of magic in Turkey,
.inventor of the "Thin model sawing a woman in half",
.he became a famed master magician while touring in
.South America in his youth. He toured in Turkey,
.in Europe and in the Middle East Countries with his
.full-evening illusion show, with great success. He was,
.also, the owner of the "Universal Magic and Illusion
.Tricks Studio" in Istanbul, teaching the art of magic
.to a full generation of magicians in Turkey.