hafýza ve hafýza sorunlarý

Bilgi bize çevremizden ulaþýr. Bir çocukta algýsal süreç bozukluðu varsa, bu bilgi karýþmýþ ve hatýrlama fonksiyonunu etkilemiþ olabilir.

HAFIZA VE HAFIZA SORUNLARI
1. GENEL ,NÝTELÝKLERÝYLE “HAFIZA”
1.1. Hafýza ve Tanýmý: Kýsaca hafýzayý taýmlamak gerekirse, hafýza bir insanýn aklýnda tutabileceði birçok þeyden daha fazlasýný kapsayan, çok farklý ve karmaþýk bir süreçtir. Akýlda tutulmasý gereken þeyi, hatýrlama ve hafýza bankasýnda depolanan bilgiye ulaþma birtakým stratejiler gerektirir. Bazý kiþilerin hafýzalarý diðerlerine göre daha iyi hatta mükemmel diye tanýmlanýrken gerçek olan þu ki birçok insan hafýzasýna etkin ve verimli kullanmayý saðlayacak stratejilerden yararlanmamaktadýr. Verilen iþin gereklerini ya da istenileni anlama, stratejileri kullanmayý bilme, bu stratejileri etkili bir biçimde kullanma ve depo edilmiþ bilgileri ne þekilde bulup çýkaracaðýný öðrenme becerisini edinme yukarýda bahsedilen öðrenme, unutma durumlarý için çözüm teþkil edebilir.Eðitimde öðrenme yetersizliði sorununu yaþayan öðrenciler içinse sorunun çözümünün temelinde bu stratejileri öðrenme ve kullanabilecek düzeye gelmek için edinme yer alýr.
Bilgi bize çevremizden ulaþýr. Bir çocukta algýsal süreç bozukluðu varsa, bu bilgi karýþmýþ ve hatýrlama fonksiyonunu etkilemiþ olabilir. Bilginin yorumlanmasýnda (algýlama) bir sorun yoksa, onu kýsa süreli hafýzaya kaydetmek için, çocuk dikkat kesilmek durumundadýr. Çocuðun dikkat yetersizliði gibi bir rahatsýzlýðý (ADD) olmasý halinde ise, hatýrlama fonksiyonu (hafýzanýn iþleyiþi) kesin olarak engellenmiþ olacaktýr. Görülüyor ki, öðrenme özürlü çocuklarýn çoðu, bilgiyi kýsa süreli haffzalarýna kaydetmezler bile. Unutmazlar; sadece, onu ilk etapta hatýrlayacak strateji ya da süreçten yoksundurlar. Bilgi bir kez kýsa süreli hafýzaya girdi mi, onu uzun süreli olarak kaydetmek için birþey yapmak gerekir. Kýsa süreli hafýza çok kýsasýdýr; süresi muhtemelen sadece 30 sn. dir. Görülüyor ki, akýlda tutulacak bilgiyle ilgili birþey yapmaz, bir çaba göstermezseniz, o bilgi kaybolur, gider. Bilgiyi uzun süreli belleðe geçmesi için, ki buna zaman zaman "uzun süreli belleðin depolanmasý" da denir, bilgiyi temsil etmek, onu iþlemek, baþka deyiþle prova yapmak ya da tekrarlamak þarttýr.
Örneðin; bir daha hiç görmeyeceðinizi düþündüðünüz birisiyle tanýþtýrýldýnýz; bu nedenle, adýný aklýnýzda tutmak için birþey yapmýyorsunuz. Bir ay sonra bir yerde karþýlaþtýnýz ve adýný hatýrlamýyorsunuz. Adýný hatýrlamak için, isminin baþ harfini bir karakteristikle birleþtirmek veya benzer isimdeki bir kiþiyle onun yüzü arasýnda bir baðlantý kurmak gibi bir yol deneseydiniz belki de hatýrlardýnýz. (Bu örneðe uyan, bir yabancý dil öðretim kitabýnda (“Matters Pre-Intermediate” yer alan bir metin örnek olarak bu çalýþmanýn sonunda-EK’te- verilmitir.
Bu çalýþmada dikkat edimesi gereken husus gerek hatýrlamak ve gerek unutmak için metinde yer alan kiþilerin çeþitli stratejilere baþvurduðu ve bunlardan yararlandýðýdýr.) Okul ortamlarýnda, öðenme özürlü öðrencilerden, birinin adýndan çok çok daha karmaþýk bir bilgiyi hatýrlamalar istenmektedir; ancak, bu konudaki süreç deðiþmez, aynýdýr. Bilginin uzun süreli hafýzaya kaydolmasý ve istenildiðinde bulunup çýkarýlabilir durumda olmasýný saðlamak için, onun üzerinde etkili olmalarý, onu iþlemeleri gereklidir. Öðrenme özürlü öðrencilerde, hafýza süreci içinde herhangi bir yerde bir aksaklýk, bir duraksama görülebilir. Bu çocuklarýn; çoðu kez, bir hatýrlama stratejisine ihtiyaçlarý olduundan bile haberleri olmadýðý gibi, içe bakýþ ya da kendileri hakkýnda derinlemesine sorgulayabilirlik ve kendi sorunlarýnýn (özürlerinin) farkýnda olmalarý olasýlýðý da daha azdýr.
Hatýrlama güçsüzlüklerini telâfi etmek yerine, ev ödevlerini akýlda tutmalarý için gerekli stratejilerin, örneðin özel bir deftere not almanýn öðretilmesi daha etkili olabilir. Anahtarlarýný hep yanlýþ yere koyuyorlarsa, evin içinde her zaman anahtarlarý bulundurabilecekleri bir yerin (dolap vs.) bulunmasýna yardýmcý olunabilir. Bu tip stratejiler öðretilebilir. Hatta öðrenme bozukluðu olan çocuklar, belirli stratejileri nasýl kullanacaklarýný öðrendiklerinde, öðrenme becerileri de geliþir;böylece öðrenme stratejilerini edinme öðrenme becerilerini edinmelerine yönelik kapý açýlmaktadýr.
1.2. Hafýzanýn A þamalarý: Öðrenilen bilginin hafýzaya yerleþmesi üç aþamada gerçekleþmektedir. Bu üç aþama Dð°an Cüceloðlu (1997:198) tarafýndan aþaðýdaki þekilde tanýmlanmaktadýr: Kodlama (coding): Dýþ dünyadaki uyarýcýlarýn belleðe kaydedilebilecek biçime dönüþmesi. Depolama (storage): Kodlanan bilginin tutulmasý Ara-bul-geriye getir (retrieval): Depolanan bilginin gerektiði zaman aranýp -bulup çýkarýlmasý. Kodlama Ara-bul-geriye getir Depolama Belleðe yerleþtirilir Bellekte tutulur Bellekten çaðrýlýr Bu üç aþamayý Doðan Cüceloðlu (1997:170) þu örnekle açýklamýþtýr : Ilkokul birinci sýnýfta alfabeyi öðrenmeye çalýþan bir öðrenciyi düþünelim. Öðretmen tahtaya “A” harfini yazar ve harfin nasýl okunduðunu söyler. Bir süre sonra öðretmen harfi tahtaya yazar ve diyelim ki Ali’den okumasýný ister. Ali “A” harfinin doðru olarak söyler. Ali’nin “A” harfini söylemesi onunu belleði sayesinde olmuþtur. Yukarýdaki üç aþamaya göre:
a. Ali öðretmen harfi gösterdiðinde bu harfi diðerlerinden farklý biçimde belleðine kodlamýþtýr.
b.Kodlamadan sonra geçen süre içersinde kodladýðý bilgiyi bir yerde depolamýþtýr.
c.Öðretmen yeniden sorduðu zaman Ali depolamýþ olduðu bu bilgiyi bulmuþ ve geri getirmiþtir.
1.3. Hafýza Türleri: Birçok kaynakta genel olarak iki türlü hafýzadan bahsedilmektedir. Doðan Cüceloðlu da bu iki türü diðer kaynaklarda da belirtildiði gibi kýsa süreli ve uzun süreli olarak ikiye ayýrmýþ; bazý psikologlarýn “duyumsal bellek” diye adlandýrýlan bir türden bahsetmesine raðmen kendisi kitabýndaki sýnýflandýrmasýnda bu tür hafýza türüne de kýsa süreli hafýza içersinde yer vermiþtir. Buna göre hafýza türlerini tanýýmlayacak olursak:
Kýsa süreli hafýza: Öðrenilen bilginin otuz saniyeyi geçmeyen hatýrlama durumlarýnda görülmesi. Biyofizik bir süreçtir.
Uzun süreli hafýza: Otuz saniyeyi geçtikten sonra hatýrlanan her bilgi veya olay uzun süreli bellekten çaðrýlýr. Biyokimyasal bir süreçtir. Bir bilginin uzun süreli belleðe girmesi protein sentezi ile gerçekleþmektedir. Hem kýsa süreli bellekte hem de uzun süreli bellekte “kodlama”, “depolama” ve “ara-bul-geriye getir” süreçleri yer almaktadýr. Doðan Cüceloðlu’nun iki türe sýnýrlandýrýlmýþ hafýza modeline karþýn, “Bilim ve Teknik” dergisinde yer alan son araþtýrmalara baktýðýmýzda hafýza türlaerinin iki ile sýnýrlandýrýmadýðýný görmekteyiz.
Son araþtýrmalara dayanarak varýlan bu kaynaktan elde deilen verilere göre kýsa ve uzun süreli hafýzanýn dýþýnda “iþlek bellek” diye bir hafýza türünün bulunduðu ve bu hafýza türünün okuma ya da matematik problemi çözmek gibi hem kýsa hem de uzun süreli hafýzanýn kullanýlmasýný içerdiði belirtilmektedir. Buna örnek olarak “bisiklete binmek” verilmiþtir; çünkü hem o anda denge korumayý saðlamak gerekmekte hem de gerekli kas hareketleri anýmsanmaktadýr. Ayrýca bilim adamlarý yabancý dilde konuþmanýn bu dildeki sözcükleri, bunlarýn anlamlarýný ve doðru kullanýmlarýný içerdiðini söyleyerek (dolayýsýyla bu tür bir çalýþma uzun süreli hafýzanýn ürünüdür) uzun süreli hafýzanýn tek bir iþlemden oluþmadýðýna karar vermiþlerdir yine “Bilim ve Teknik” dergisinde belirtildiði üzere. Buna göre uzun süreli hafýza da aþaðýdaki grafikte verildiði üzere çeþitli bölümlere ayrýlmaktadýr.

1-HAFIZA
Uzun süreli hafýzanýýn alt bölümlerini oluþturan bu hafýza türleri de “Bilim ve Teknik” dergisinde þu þekilde açýklanmýþtÃýr:
Açýk hafýza: Istemli olarak, anýmsanarak, sözlü olarak ifade edilebilecek anýlarýmýzdan oluur. Örneðin, bir dizi sözcük verilerek bu özcüklerin tekrarlanmasýnýn istenmesi durumunda “açýk bellek” kullanarak bu iþlem gerçekleþtirilmiþ olmaktadýr.
Örtük hafýza: Açýk belleðin karþýtý olarak tanýmlanmaktadýr. Anýarýn tekrar yoluyla ya da pratikle birikmesidir. Kayak yapmak ya da bisiklete binmek örnek olarak verilebilir.
Olaysal hafýza: Kiþinin baþýndan geçen olaylardan ve özel durumlardan oluþmaktadýr.Sözgelimi ilk kez New York’ta tiyatroya gitmiþ olmak gibi.
Ýlentilendirme hafýzasý: Sembollerin yorumlanmasýnda ve yapýlandýrýlmasýnda kullanýlan bilgilerden oluþur. Örneðin, New York’la ilgili bu tür bir aný, bu kentin ABD’de olduðu , yüzölçümü,burada Birleþmiþ Milletler binasýnýn bulunduðu gibi bilgilerle ilgilidir.Kiþinin New York’ta yaptýðý bir geziyle olmak zorunda deðildir.
Görüldüðü gibi insan hafýzasý genel olarak iki türle sýnýrlandýrýlsa bile bu kadar basit bir yapýya sahip deðildir; görünen basit yapýný altýnda karmaþýk bir yapý yer almakta, hafýýza va hafýza iþlemleri bu karmaþýk yapýlarýn ürünü olmak durumundadýr.
Çocuk ve Hafýza: Bebeklik dönemindeki hafýza ve hafýza geliþmi ile yetiþkinlerde görülen hafýza ve geliþimi çok farklý olduðundan dolayý bebeklik ve ilk çocukluk dönemindeki çocuklarda “hafýza” konusuna ayrý bir þeklide deðinmek daha faydalý ve açýklayýcý olacaktýr. Ayrýca bu dönemdeki çocuklarýn hafýzalarný geliþtirmelerine yardýmcý olabilmek için de bazý stratejilerden yararlanmak gerekmektedir ki strateji uygulama bilincine ve yetisine sahip olmayan bebeðe geleceðe yönelik yol açýlmýþ olsun. Jennifer Hollowell tarafýndan Internet’te yayýnlanan “Children and Memory” adlý bir makalede altÃý aylýk çocuklarda 24 saatlik hafýza, 16 aylýk çocuklarda 4 ay hafýza kapasitesi bulunduðundan bahsedilmektedir. Bu yaþ gurubundaki çocuklarýn hafýza geliÃþmi için verilen öneriler þu þekilde yer almaktadýr:
1. Hafýza geliþimi için düzenli olarak tekrar ve pratik yapýlmalý.
2. Az az öðretilmeli ; baþka bir deyiþle öðretilecek bilgiler zaman yayýlmalý; öðretilmek istenen davranýþlarýn hepsi birden verilmeye çalýþýlmamalý.
3. Bu yaþ gurubundaki çocuklarýn hatýrlama kavramýnda “baþlam” önem taþýmaktadýr. Örneðin farklý yerlerde gördüðü ayný kiþiyi giysi deðiþikliði yüzünden tanýmayabilirler.
4. Özellikle ilk 18 ay bebeklerin düzenli ve uygun beslenmesi daha sonra hafýza üzerinde etki yapmaktadýr.
2. HAFIZA SORUNLARI
Hatýrlama ve unutmaya yönelik elde edilen bulgular bu konunun tarihsel süreci içersinde çeþitlilik göstermektedir. En son bulgulardan olan Daniel Schacter’in 2001 Mayýs ayýnda “Psycology Today” adlý dergide bulunan ve Internet üzerinden yayýnlanan makalesinde yer alan, bu konuda yazdýðý kitabýn özet niteliðinde olan bu çalýþmanýn sonuçlarýna baktýðýmýzda “Seven Sins Of Memory” baþlýðý altýnda yer alan bu makalede hafuýza ile ilgili öne sürülen yedi sorun þöyle özetlenebilir (Metin Ingilizce olduðundan dolayý kavramlar Ingilizce’den Türkçe’ye çevrilmiþtir.)
1.Dalgýnlýk (Absentmindedness) : Dikkat ve hafýza arasýnda yaþanan bir sorundur. Hatýrlamamýz gereken þey üzerinde yoðunlaþýlmamasýndan kaynaklanýr. Örnek olarak anahtarlarý yanlýþ yere koyma, randevu unutma verilebilir.
2.Geçicilik (Transience) : Zamanla hafýzanýn zayýflamasý ya da kaybolmasý olarak tanýmlanabilir. Zaten hafýza problemlerinin temel özelliði de budur.
3.Engelleme (Blocking) : Hatýrlanmaya çalýþýlan bilginin engellenmesidir. Yüz ile ad eþleþtirmemesi yapamamak , bir bilgiyi günler sonra hatýrlamak bu hafýza sorununa örnek olarak verilebilir.
4.Yanlýþ adlandýrma (Misattribution) : Hafýzayý yanlýþ kaynaða yönlendirme, gerçekle hayal kurulan þeyi karýþtýrma, arkadaþýnýn söylediðini zannetiði þeyi aslýnda gazetede okumuþ olma gibi.
5.Telkin (Suggestibility) : Soru yorum ya da tekliflere telkinle bir kiþinin geçmiþi hatýrlamaya çalýþýrken kafasýna birþeyler sokmak.
6.Yönlendirme (Bias) : žÞu anki bilgi ve inançlarýn, geçmiþin hatýrlanmasý üzerindeki etkisi. Bu durumda geçmiþ gözden geçirilir ve yeniden yazýlýr.
7.Israrcýlýk(Persistence) : Unutmayý istediðimiz þeyin unutulamamasý, akla gelinmesi istenmediði halde akýla gelmesi. Örneðin iþte yapýlan bir gaf, önemli bir sýnavda alýnan bir sonuç bu guruba girmektedir. Sinirdilbilimdeki geliþmeler beynin nasýl öðrendiðini ve hatýrladýðýný görmeye imkan saðlamaktadýr.Bu da yedi sorunu açýklamakta yardýmcý olmaktadýr.Ayrýca bu çalýþmalar hafýzada bir baþarýsýzlýk / hata meydana geldiðinde kafamýzýn içinde neler olduðunu görmemizi saðlamaktadýr.
3. HATIRLAMA ve UNUTMA
3.1.Neden Unuturuz?
EK’te verilen ders kitabý hakkýnda yukarýda yapÃýan açýklamada da belirtildiði gibi hatýrlama ve unutmaya yönelik özel durumlar yer almakta ve hafýza konsu içersinde ayrý olarak deðerlendirilmeleri gerekmektedir. Bu doðrultuda Doç Dr. Hasan Bacanlý’nýn (2001 : 227) kitabýnda yer verdiði üzere unutmanýn nedenlerini þu þekilde sýralamak mümkündür:
1.Kullanýlmayan bilgiler unutulur.
2.Örgütlenmemiþ bilgilerin iyi yerleþmemesi (Piaget’e göre dengelenmenin saðlanamamasý)
3.Iþimize gelmeyen olaylarý unuturuz; baský uygularýz. ( Schacter’in “Seven Sins” iddiasýný göz önüne aldýðýmýzda bu maddenin ordaki Israrcýlýk (Persistence) baþlýðýna denk geldiðini görürüz.)
4.Yeni yaþantýlar edindikçe eskileri unuturuz. (Bu da Yönlendirme (Bias) ilkesine denk düþtüðünü görürüz.) Unutmayý Önlemek Için Neler Yapýlabilir? Hasan Bacanlý (2001:228) yukarýda deðndiði unutma nedenlerine ayný zamanda çözüm teþkil edecek þekilde unutmayý önlemek için neler yapýlabilir buna deðnmiþtir. Bunlara göz atacak olursak:
1.Öðrendiklerinizi kullanýn.
2.Dengelenme ve örgütlenmede herhangi bir sorun varsa anlamlý hale getirin. Ve edindiðiniz bilgiyi ayýrt edici konuma getirin.
3.Baskýyý hoþ ve tehdit etmeyen bir biçime getirmeye çalýþýn.
4.Ket’ e karþý kontrol süreçlerine baþvurun. Ket vurma ihtimali olan öðrenmeleri birbirinden uzaklaþtýrarak öðrenin.
3.2.Unutturma ve Unuturma Yöntemleri:
Hatýrlama kadar bazen - yedi sorunun da içinde yer aldýðý gibi- unutmak da gerekmektedir. Doç.Dr. Hasan Bacanlý(2001: 224-5) unutmaya yönelik olarak insanlarýn baþvurduðu kavramlarý þöyle açýklamaktadýr:
Unutma: Unutulmasý istenen davranýþý harekete geçiren uyarýcý organizmadan uzak tutma.
Sönme: Tekrar yapýlmamasý karþýsýnda gözlenen davranýþýn sönmesi, ortaya çýkmamasý.
Bastýrma: Bir davranýþýn ortaya çýkmamasý istendiðinde ödül yerine ceza yöntemine baþvurulabilir.
Davranýþ Deðiþtirme Yöntemleri: Doç. Dr. Hasan Bacanlý (2001:226-7)’ ya göre unutma davranýþýn deðiþtirilmesiyle ilgilidir ve bunu gerçekleþtirebilmek için aþaðýdaki yöntemlere baþvurmanýn unutma ve öðrenmeye yönelik olumlu sonuçlar getireceðinden bahsetmektedir.
Yorma: Biyolojik olarak yorulma hali ortaya çýktýðýnda istenmeyen davranýþý sergilemeye bireyin halinin kalmamasý. Çatýþan uyarýcý verme: Sakýz çiðneyerek sigarayý unutma bu duruma örnek olarak verilebilir.
Yavaþ yavaþ alýþtýrma: Durumu, tepki göstermeye deðer bulmama. Bunun nedeni daha önemli bir uyarýcý ile karþýlaþýlmasýdýr.
4. HAFIZAYI GELÝTÝRME YÖNTEMLERI
4.1. Altý AÞamalý HafIza (Bellek) Geliþtirme Yöntemi: Doðan Cüceloðlu (1997:191-2) hafýzayý geliþtirmek için altý aþamalI hafIza geliþtirme yöntemi ortaya atmýþtýr. Buna göre:
Aþama 1: Gözden geçirin: Öðrenmek istenilen malzemenin gözden geçirilmesini ve nasýl düzenlendiðinin incelenmesini içermektedir.Konu ana hatlarýyla düzenlenip kendi kelimelerinizle ayýrabilir. Daha sonraki aþamalarda da okunulan bilginin özetin neresinde yer aldýðý akýlda tutulursa öðrenmek istenilen bilginin bu þekilde örgütlenmesinin yararý ortaya çýkar. Örgütlenerek organize edilerek çalýþýlan bir bilginin belleðe ne kadar yardýmcý olduðu bu þekilde görülebilir denmiþtir.
Aþama 2: Soru hazýrlayýn: Örgütlenen her bölümle ilgili soru hazýrlanmasýný içermektedir.
Aþama 3: Okuyun: Hazýrlanan sorulara cevap ararcasýna okuma yapýlmasýný içermektedir.
Aþama 4: Iliþkiler kurun: Sorulara cevap verdikçe bölümler arasýndaki baðlantýlarýn neler olduðunun anlaþýlmaya çalþýllmasýný içermektedir.
Aþama 5: Tekrar edin: Her bölüm bitirilince birkaç kere tekraredilmesini ve o bölümde hatýrlanmasýnda zorlanýlan kavramlarýn farkýna varýýp özellikle o kavramlarýn gözden geçirilmesini içermektedir.
Aama 6: Yeniden gözden geçirin: Konunun ve bu aþamalarýn tam olarak yapýlýp yapýmadýðýnýn gözden geçirilmesidir.Bu aþamada konunun temel bölümlerinin ve bu bölümlerdeki temel kavramlarýn hatýrlanÃýmasý gerekmektedir.
Doðan Cüceloðlu bu aþamalarýn örgütleme, ayrýntýlama ve ara-bul-geriye getir içinde yer alan alýþtýrma yapma ilkeleriyle gerçekleþtirildiðini söylemekte, Bu aþamalarýn okullarda ve diðer eðitim kurumlarýnda uygulanýrsa baþarýya ulaþýlabileceðini belirtmektedir.
4.2.Eðitimde Hafýza ve Hatýrda Tutmanýn Ölçülmesi: Hatýrlama: Öðrenciye soru sorarak cevap beklendiðinde öðrenciden hatýrlamasý beklenmektedir. Tanýma: Verilen seçenekler arasýndan istenileni seçip ayýrma (Çoktan seçmeli sorularýn yanýtlanmasý) iþlemini yapan öðrenci tanýma iþlevini gerçekleþtirmektedir. Tasarruf: Öðrenilen bilginin yeniden öðrenilerek bir önceki bilgilerden bir kýsmý da olsa hatýrda kalacaðýndan öðrenmenin kolaylaþmasý, saðlamlaþmasý. Yukarýda verilen tanýmlar hatýrda tutulup tutulmamanýn ne kadar gerçekleþtiðini ölçme yöntemleri olup daha çok öðretmenin bunu yaparken kullandýðý tekniklere örnek oluþturacak durumdadýrlar. Bunun dýþýnda da öðretmenler, gerek test teknikleri gerek sýnýf içi aktivitelerde kullandýklarý yönergeler ve yine testlerle öðrencilerin hafýzalarýný ölçmektedirler.
Bilinmesi gereken en önemli uygulama þudur ki bunlarýn yanýnda öðrencinin de nasýl daha iyi öðreneceðine yönelik öðrencinin bilgilendirilmesi ve öðrencinin bu stratejilere baþvurarak ve genel hafýza geliþtirme tekniklerinden yararlanarak öðrenmelerini geliþtirmeleridir. Bunun yaný sýra öðretmenlerin yukarýda verilen tekniklere baþvurarak öðrencilerin hatýrda tutma dereclerini ölçmelerinin dýþýnda öðrencilerin de kendi kendilerine hatýrda tutma derecelerini ölçebilmeleri ve kendilerini deðerlendirebilecek yetiye sahip olmalarý gerekmektedir ki uzun süreli olarak hafýza geliþimi saðlanabilsin. Bireysel uygulamaya elveriþli olmasÃý sebebiyle Doðan Cüceloðlu’nun altý aðamasý bu çalýþma için yararlý olabilir; öðrenci bu konuda biliçlendirilebilir ve kendisinin hatýrda tutma derecesini ölçebilmesi saðlanabilir.

Kaliteli uzun yaþamý baþarmak için, düþündüðümüzden daha çok kontrole sahibiz... Dr. Gary Small

Çoðumuz anne ve babamýzýn yaþadýðý gibi yaþlanma fikrine karþý geliriz ve bu süreçle mümkün olduðunca mücadele edeceðimize dair yemin ederiz. Güvenli, memnun ve týbbi olarak daha uzun yaþamanýn yollarýný, kendimize izin vermeyi yaþam boyunca saðlýklý ve mutlu kalmayý araþtýrýrýz.

Kaliteli uzun yaþamý baþarmak için, düþündüðümüzden daha çok kontrole sahibiz. Genetik, yaþlanýrken bizim saðlýðýmýzýn neyin belirlediðininin sadece üçte birini oluþturur. Bunun anlamý, günlük basit yaþam tarzý seçimlerinin nasýl iyi olacaðýmýza ve ne kadar uzun yaþayacaðýmýz konusunda çok büyük bir etkiye sahip olmasýdýr.

Var olanlarý geliþtirme kadar yeni beceriler öðrenme konusunda gelecek istekler için kendimize izin verelim. Daha uzun yaþamak, daha genç hissetmek ve görünmek için bu stratejilerinin bazýlarýný deneyin.


1. Strateji: Zekânýzý keskinleþtirin

Keskin bir zeka rahat olmamýzý, iyi iliþkiler kurmamýzý, iyi beslenmemizi ve saðlýklý bir yaþam sürmemizi saðlar. Zihinsel aerobik yapma, hafýzayý geliþtirir ve Alzheimer hastalýðý riskini azalttýr. Son UCLA araþtýrmasý beynimizi aktif tuttuðumuzda, þaþýrtýcý bir þekilde beyin veriminin arttýðýný buldu, hatta sadece birkaç hafta sonra bile.
Zekanýzý keskinleþtirmek için bu tavsiyeleri düþünün.zihinsel ufkunuzu geniþletmek için farklý yaklaþýmlar deneyin. Bu yaklaþým, yeni bir yere yolculuk yapmak, enstrüman çalmayý öðrenmek, balo dansý yapmak veya okula geri dönmek olabilir.

Üç Temel Hafýza Tekniðini Öðrenin ve Kullanýn:


Bakýn: Hatýrlamak istediðiniz þeye odaklanýn.
Kapýn: Bilginin zihinsel kesitlerini hayal edin.
Baðlantý Kurun: Beyninizde kesitleri birbirine baðlayýn / birleþtirin.
Bulmacalar, oyunlar, okuma ve diðer düþünsel hobiler ile zihinsel olarak aktif kalýn, fakat beyninizi çalýþtýrdýðýnýzdan ve beyninizi zorlamadýðýnýzdan emin olun- hayal kýrýklýðý ve üzüntü yaratmadan ilginizi çeken meydan okuma seviyenizi bulun-